Politiek Bestuurlijke Sensitiviteit - wat is het en hoe ontwikkel je deze vaardigheid?

‘Politiek Bestuurlijke Sensitiviteit’ is een term die vaak voorkomt als functie-eis in vacatures voor communicatieadviseurs bij zowel overheden als gemeentes. Wat is het en hoe ontwikkel je deze vaardigheid als communicatieprofessional? We vroegen het aan Tonco Modderman, trainer bij Publieke Spelers.

Wat is Politiek Bestuurlijke Sensitiviteit?

“Politiek Bestuurlijke Sensitiviteit is de vaardigheid om rekening te houden met de politieke kant van het werk. Als je als communicatieadviseur effectiever wilt werken binnen in het openbaar bestuur, moet je het politieke spel snappen. Naast dat je te maken hebt met inhoudelijke afwegingen, heb je immers ook te maken met politieke logica, zoals de positie van een wethouder en de kleur van de gemeenteraad”, vertelt Modderman.

Doxa detacheert communicatieprofessionals bij overheden. In functieprofielen wordt dan vaak gevraagd dat zij over ‘politiek bestuurlijke sensitiviteit’ beschikken. Waarom is dat denk jij?

“Een communicatieadviseur die Politiek Bestuurlijk Sensitief is, begrijpt het politieke landschap waarin zij of hij zich bevindt. Je snapt wat de bestuurder beweegt en je weet hoe je hier op in kan spelen. Je leert slimmer woorden kiezen die passen bij die persoon en vermijdt woorden die weerstand oproepen. Je begrijpt het belang van goede timing en begint bijvoorbeeld niet met communiceren over controversionele onderwerpen vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen. Als je die taal en manier van denken snapt, kun je als communicatiemedewerker beter adviseren.”

‘Politiek Bestuurlijke Sensitiviteit’ wordt in vacatureteksten soms ook wel ‘omgevingsbewustzijn’ genoemd, dat is er onderdeel van: de omgeving van de gemeente beïnvloedt tenslotte de positie van de wethouder en de gemeenteraad weer.

Hoe ontwikkel je de vaardigheid van politiek bestuurlijke sensitiviteit?

“Er is geen handboek voor politiek bestuurlijke sensitiviteit. Maar ik geloof zeker dat je er beter in kunt worden. Je moet daarvoor bereid zijn om je te verdiepen in de logica en cultuur van de organisatie waar je komt te werken. Een nieuwsgierige houding helpt daarbij. Ontdek wat er politiek speelt, en welke krachten van invloed zijn op het communicatieproject waar jij op opdracht zit. Leer jezelf aan om een de juiste vragen te stellen aan verschillende mensen om de bredere context in kaart te krijgen. Op die manier kom je er achter wat er speelt en waar je rekening mee moet houden.”

“Het is prima om iemand tegen de schenen aan te schoppen, maar alleen als het expres gaat”

Jij biedt een training aan voor communicatie professionals van Doxa die werken bij de gemeente. Hoe ziet die training eruit?

“Ik kijk naar het openbaar bestuur als een spel. En als interim adviseur ben je een speler in dat spel, daarom heet mijn bedrijf ook Publieke Spelers. De truc is dat je de regels van het spel leert kennen. In mijn training bied ik de ruimte om die regels te leren en om de politieke arena te begrijpen. Je leert hoe een gemeente werkt, hoe een raad werkt en hoe de wethouder zich daartoe verhoudt. Het is prima om iemand tegen de schenen aan te schoppen, maar alleen als het expres gaat.

Daarnaast gaan we het hebben over politiek gedonder. De kranten staan vol met politieke conflicten. Voor een bestuurder is dat heel vervelend. In de training gaan we in op de vraag ‘hoe ontstaat gedonder?’. We brengen in kaart onder welke omstandigheden gedonder ontstaat. We bekijken of je dat kunt zien aankomen en hoe je als adviseur kunt helpen het te voorkomen.

In de tweede sessie gaan we in op de adviesvaardigheden die komen kijken bij dat gedonder. Nadat je de situatie hebt geanalyseerd, wil je daar iets mee. Je kunt bijvoorbeeld kiezen om een item later naar buiten te brengen of iemand anders de boodschap te laten communiceren. Een belangrijk punt daarbij is het beïnvloeden van degene die daar beslissingsbevoegdheid over heeft. Als communicatieadviseur heb je die bevoegdheid vaak niet. Hoe benader je de juiste mensen en adviseer en overtuig je hen van jouw visie en standpunt?

Het wordt een hele leuke en dynamische training. Ik beloof dat ook mensen die vroeger het vak ‘staatsinrichting’ heel saai vonden, het naar hun zin gaan hebben, en daarom kunnen oefenen in effectiever worden in hun werk.”

Over Tonco Modderman

Tonco Modderman werkt al ruim 20 jaar in het leer- en ontwikkelvak. Zijn eerste baan was als medewerker van een lid van de Tweede Kamer. Daar ontstond zijn drive om mensen die in hun werk met politiek te maken hebben te leren daar effectief mee om te gaan. Zijn doel is om mensen te helpen rolvast te zijn en soms ook stevig tegengewicht te bieden aan de politiek. Die dient immers niet altijd het publieke belang. Met zijn trainingen helpt en inspireert hij mensen effectief op te treden binnen gemeentelijke organisaties en andere overheden.